27/09/2024
Door Ad Spijkers
Van 25 tot 27 oktober vindt in het Swiss Arena ijshockeystadion in Kloten (bij Zürich) voor de derde keer de Cybathlon plaats. Dit is de grootste internationale wedstrijd waarin mensen met een beperking dagelijkse taken onder de knie krijgen met behulp van nieuw ontwikkelde assistentietechnologieën.
Bij de Cybathlon moet het team tien dagelijkse taken in tien minuten voltooien. De assistentrobot opent bijvoorbeeld een deur en sluit deze weer achter de rolstoelgebruiker of overhandigt de piloot een appel zodat hij een hapje kan nemen.
Nieuwe benadering
Eén van de drie teams van organisator Eidgenössische Technische Hochschule Zürich (ETH) houdt er een innovatieve benadering op na. Alma is een vierbenige robot waarop een grijparm en een reeks sensoren zijn gemonteerd. Het systeem is ontwikkeld in het Robotic Systems Lab van de ETH . Terwijl andere teams hun assistentierobot rechtstreeks op de rolstoel van hun cliënten (piloten genaamd) monteren, draait Alma zelfstandig. De verlamde piloot Sammy Kunz bestuurt de robot, die met een door ademhaling gestuurde joystick, een zogenaamde quadstick.
De twee teammanagers, Carmen Scheidemann en Andrei Cramariuc, benadrukken dat hun externe systeem meer mobiliteit biedt. Maar het grootste voordeel vormt ook de grootste uitdaging. De ontwikkelaars moeten ervoor zorgen dat de assistentierobot correct werkt en niet tegen objecten botst. De quadstick voor het aansturen van Alma beschikt over verschillende slangen waar de piloot in blaast of op zuigt. Hierdoor kan hij de verschillende assen van de robot besturen: de basis met de benen of de grijparm. Op de foto bestuurt piloot Sammy Kunz de robot met zijn mond, terwijl Scheidemann de testrun bewaakt.
Vooruitgang
Bij een vorig evenement in februari moesten ontwikkelaars en piloot in acht minuten vier taken voltooien. Het kostte het team iets meer dan zes minuten. Het team heeft er dan ook vertrouwen in dat ze een goede kans maken om hoog te scoren in het komende hoofdevenement.
Bij de verdere ontwikkeling van Alma wordt nauw samengewerkt met de pilot. Een groot deel van de werkzaamheden bestaat uit het zodanig ontwerpen van de bediening dat zo weinig mogelijk oefening nodig is. Scheidemann en Cramariuc doen een suggestie voor implementatie en Kunz geeft terugkoppeling over wat hij leuk vindt en wat niet voor hem werkt. Vervolgens voeren de ontwikkelaars de nodige aanpassingen uit.
Voor het vorige evenement in februari waren vijftien uur training nodig. Het systeem is inmiddels merkbaar verder ontwikkeld en de oefentijd is verkort. Beide teammanagers werken graag met de pilot. "Het geeft veel voldoening om betrokken te zijn bij een project dat het dagelijks leven en de levenskwaliteit van mensen met een handicap potentieel aanzienlijk kan verbeteren", zegt Cramariuc. De Anymal robots van Anybotics, die de vierpotige basis van Alma vormen, worden al in de industrie gebruikt, bijvoorbeeld bij de inspectie van booreilanden.
De uitdaging is om assistentierobots niet alleen in gecontroleerde omgevingen, maar op een gegeven moment ook in het dagelijks leven in te zetten. Het team zal Alma blijven ontwikkelen. "Het zal echter nog een paar jaar duren voordat het platform klaar is voor de markt. Momenteel is het nog heel experimenteel”, zegt Scheidemann.
Nederlandse deelname
De deelnemerslijst vermeldt drie teams uit Nederland:
- CybaNorth bestaat uit studenten van de Rijksuniversiteit Groningen, het Universitair Medisch Centrum Groningen en de Hanzehogeschool Groningen;
- Project March is het studententeam van de Technische Universiteit Delft;
- Pulse Racing is het team van de Vrije Universiteit Amsterdam in samenwerking met BerkelBike in Sint-Michielsgestel, fabrikant van fietsen voor mensen met een beperking.
Foto: Markus Bertschi / ETH Zürich