Robots als banenmotor voor het MKB

Martin van der Have is een evangelist als het gaat om techniek en robots in het bijzonder. Naast het managen van de sales en marketing van ABB Robotics, reist hij stad en land af om de jeugd er van te overtuigen voor techniek te kiezen. “Of je nu twee linker handen hebt of twee rechter, creatief bent of pragmatisch, een denker of een doener, in de techniek is er altijd plek voor je”, verzekert hij de nieuwe generatie. En volgens hem is dat is mede te danken aan de robot die werk hier houdt of zelfs hier naartoe brengt.

 

De eerste keer dat we Martin voor de microfoon kregen, moet toch al weer minstens 10 jaar geleden zijn. Tijdens een interview met het bestuur van de Robotics Association Benelux bleek het al lastig antwoord geven op de ene vraag: wat is een robot? Het was voorzitter Fred Bokhorst die zei: “Dat kan ik je zo niet vertellen, maar als ik er een zie dan herken ik hem direct.” Inmiddels lijken we voor wat betreft herkenbaarheid een beetje doorgeschoten en wordt zo’n beetje alles wat met automatisering te maken heeft een robot genoemd. Een zelfrijdende auto of drone? Een robot. Een slimme thermostaat? Een robot. Een aantal slimme algoritmes in het ongrijpbaar hippe domein van artificial intelligence? Ook een robot. En volgens vele geleerden en een voor het partijleiderschap strijdende minister van sociale zaken moeten we oppassen. Voor je het weet worden de banen ingepikt. En dan hebben we het niet alleen over de pickers en packers.

Industriële robotbanen

“Onzin”, vindt Van der Have, die als hij een robot ziet, hem heel goed herkent. “Als we het over dezelfde robots en dezelfde banen hebben, tenminste. Voor de goede orde, voor mij is een robot een manipulator met minimaal 3 graden van vrijheid die wordt ingezet in de productieautomatisering. Dit kan een articulated robot, een scara robot of een deltarobot zijn. En hoewel ik de zorgrobot best als robot wil bestempelen, is dat niet mijn domein en laat ik me over de banen in de zorg niet uit. Maar binnen de industrie, en de werkzaamheden die hier te verrichten zijn, kan de robot juist een banenmotor zijn. Ook voor het MKB en zelfs voor de ZZP-er.” Van der Have heeft voorbeelden genoeg die zijn argument ondersteunen, met Born als het voorbeeld met de grootste getallen. “We weten allemaal dat BMW zonder robots de Mini’s echt niet in Born had laten maken. Maar doordat daar 1.200 ABB robots staan, zijn er nu ook duizenden mensen aan het werk.” Nu zijn robots in de automotive misschien vanzelfsprekend, een van de redenen dat de robotdichtheid in landen als Duitsland en Japan vele malen hoger is, inclusief een positief effect op de werkgelegenheid. Maar ook in zijn andere bedrijven promoot een ondernemer als Van de Leegte het robotgebruik. De 700 gebruikte robots die uit de vroegere Mitsubishi-fabriek kwamen? Daar mogen de andere VDL-vestigingen mee spelen om te kijken of hun productie niet beter kan. Van der Have: “Je ziet dat de acceptatie van robots groeit. Enerzijds komt dit omdat robots net als de thuisprinter steeds meer plug & play worden. Vroeger was die ook alleen door een handjevol experts te gebruiken. Maar ook wordt de robot flexibeler en kan hij door betere sensoriek en veiligheid voor veel meer taken worden ingezet, zelfs naast de mens. Wat dat betreft kan ook een eenmansbedrijf dat tegen zijn maximum productiecapaciteit aanloopt met een robot uit de voeten. Zo gebruikt een van onze ZZP-klanten een refurbished robot voor repeterend laswerk. Kan hij zich richten op het ‘echte werk’ en toch de wat grotere klussen ook aannemen.”

Steady does it

Gevraagd of in het voorbeeld van de zelfstandige metaalbewerker, maar ook de wat grotere bedrijven, dat extra werk ook niet door mensen gedaan had kunnen worden, wijst Van der Have op een probleem waar vooral de kleinere ondernemer zich voor gesteld ziet. “Voor kleinere ondernemingen is het lastig personeel aan te nemen. Op de eerste plaats kan je een werknemer niet alleen tijdens de pieken te werk stellen. Ten tweede is er het risico op bijvoorbeeld ziekteverzuim. Zou voorgenoemde ZZP-er een werknemer hebben aangenomen die langdurig ziek is? Dan kost hem dat de kop. Tel daar de onzekerheid van het verruilen van de VAR voor de Wet DBA bij op en dan is de robot ook voor kleine bedrijven helemaal zo gek nog niet. Met de robot produceer je goedkoper en efficiënter een hoger volume van een constant hoge kwaliteit. Niet dat een mens niet goed en snel zou kunnen werken, maar tegen de ‘steady does it’ cadans, die indien gevraagd zonder pauze 24/7 doorgaat kan geen mens op. En daarmee kan je dus de concurrentie aan met de lagelonenlanden. Je houdt productie hier of haalt het zelfs hierheen. Je groeit. En als je eenmaal groot genoeg bent, dan komt het menselijke personeel vanzelf. Niet voor de repeterende, geestdodende, ongezonde of zelfs gevaarlijke taken, maar voor nieuwe dingen. Voor productontwikkeling en innovatie. En voor het uitbreiden en onderhouden van het machinepark. Want ook voor het integreren van nieuwe robots, het ontwikkelen van nieuwe tools, en het servicen van al die moderne productiemiddelen zijn de komende tijd nog heel veel mensen nodig. Zoveel zelfs, dat ik eerder bang ben dat we er een tekort aan zullen hebben.”

Jong geleerd

Zie hier de reden dat Van der Have elke kans aangrijpt om de volgende generatie warm te laten lopen voor techniek. Natuurlijk gaan kinderen hem als vader aan het hart en gunt hij ze een mooie toekomst. Maar dan moeten we de Nederlandse maakindustrie wel een hart onder de riem steken. En dat kunnen we met robots én met de juiste mensen. “Ik probeer op zoveel mogelijk beroepskeuzebijeenkomsten te zijn om techniek te promoten. En ook sta ik geregeld voor de klas. Daar neem ik mezelf als voorbeeld. Twee linker handen, maar gekozen techniek en dankzij die keuze een mooie baan waar ik elke dag met robots mag werken en de hele wereld zie. Want of je nu handig bent of niet, creatief of pragmatisch, een denker of een doener, wie kiest voor techniek is zeker van een baan in de toekomst. Niet alleen omdat we nu al een tekort hebben aan technisch opgeleide mensen en dit alleen maar zal toenemen. Maar ook omdat een technische opleiding een stevige basis legt voor een snel veranderende wereld en een leven lang leren.”

Simpel, samen, digitaal

Dat Martin van der Have een lans breekt voor de jeugd, de robot en de maakindustrie in Nederland en België, zoveel is inmiddels wel duidelijk. Maar wat doet zijn werkgever eigenlijk om bedrijven in deze turbulente 4.0 tijden bij te staan? “We hadden onlangs ons jaarlijkse Value Provider event. Hier nodigen we onze klanten uit om hen te laten zien waar we als ABB mee bezig zijn. Zo kunnen ze beter anticiperen op wat komen gaat. Dit keer ging de reis naar Stockholm. Terug naar de roots dus, inclusief uitgebreide tour door onze eigen productie met als hoofdthema’s ‘Simplification, Collaboration & Digitalisation’. Het sluit goed aan bij de banen en kennisoverdrachtsdiscussie in die zin dat we als ABB de integratie van robots steeds gemakkelijker proberen te maken en onze kennis zoveel mogelijk proberen te delen. Door slimme features in robots en besturing zelf, maar ook in RobotStudio al heel veel complexiteit weg te nemen. Voor wat betreft samenwerken denkt iedereen terecht aan onze YuMi corobot, maar bedoelen we ook het nauw samenwerken met onze klanten. En hiermee is meteen het bruggetje naar het laatste punt gemaakt. Want digitalisering biedt ons de mogelijkheid zogenoemde connected services aan te bieden. Dit is een IoT-platform waarmee we niet alleen veel sneller problemen met robots voor klanten kunnen oplossen omdat we er op afstand op kunnen inloggen, ook kunnen we in veel gevallen problemen voorkomen omdat we de gezondheid van de robot op afstand kunnen monitoren en voordat het fout gaat bijvoorbeeld de juiste mensen met elkaar in contact brengen of nodige vervangingsonderdelen opsturen.”