09/09/2019
Door Lilian Vermeer
Om planten optimaal te laten groeien is het soms moeilijk te bepalen welke groeifactoren je moet aanpassen: meer of minder licht, meer vochtigheid, meer koolstofdioxide etc. Door het volgen van de fotosynthese-efficiency in een plant, zijn betere keuzes te maken. Dit kan met de fotosynthese-efficiency (EFF)-sensor die ontwikkeld is door Sendot.
Sendot begon in 2015 als start-up met Arie Draaijer en Kevin Tomson vanuit een garage in Bunnik. Vanuit de Delft Research Group (DRG) kwam de vraag om sensoren te ontwikkelen en produceren voor de analyse van planten. De meeste tot dan toe gebruikte sensoren waren grote dure apparaten in een laboratoriumopstelling die niet echt geschikt zijn voor gebruik in de tuinbouw. “De vraag was dus om handzame, mobiele instrumenten te ontwikkelen die gemakkelijk overal op aan te sluiten zijn en met een gunstige prijs/kwaliteitverhouding,” aldus Draaijer.
De EFF-sensor meet de mate van fotosynthese
Na de ontwikkeling en productie van een zuurstof-sensor, temperatuur-sensor en ook een pH-sensor is de de fotosynthese-efficiency (EFF)-sensor onlangs op de markt gekomen.
De EFF-sensor meet de efficiëntie van het gebruik van licht door de plant oftewel de mate van fotosynthese. Daartoe stuurt het apparaat een klein lichtpulsje naar het blad waar het op vastgeklikt is en meet dan wat er terugkomt aan fluorescentie. De verhouding tussen de energie van wat er verbruikt is en wat er is ingestopt (de energie van het gestuurde lichtpulsje), geeft de efficiëntie weer. Om echt iets te kunnen zeggen over de efficiëntie wordt dat herhaald tijdens een verzadigende lichtpuls. De verhouding is een maat voor de efficiëntie.
Wat is dat, fotosynthese en fluorescentieopbrengst?Fotosynthese is een proces dat door planten en algen wordt gebruikt om lichtenergie om te zetten in chemische energie die ze gebruiken om te groeien. De plant gebruikt maar een gedeelte van de licht(energie) voor fotosynthese. Wat over is, wordt weer uitgezonden als fluorescentie en een gedeelte gaat verloren als warmte. De mate van fotosynthese geeft aan hoe de plant erbij staat; is de plant ziek, is er veel stress, is het te droog of nat of gaat het juist prima dan heeft dat invloed op de fotosynthese. De ‘fluorescentieopbrengst’ is hoger wanneer er minder fotosynthese is en warmteverlies en omgekeerd.
|
Arie Draaijer met de EFF-sensor (foto Lilian Vermeer)
Apparaat bruikbaar voor belichte teelt
De sensor bestaat uit een klein kastje met daaraan een lichtgeleider met een clip eraan die op een blad geklikt kan worden. Het apparaat is bruikbaar in kassen voor alle belichte teelt zoals tomaten, paprika’s etc. Aangezien de omstandigheden in kassen zoals belichting, bewatering en koolstofdioxide onder controle gehouden kan worden, kan met de resultaten van de metingen met dit apparaat ook direct ingegrepen worden om de groei te optimaliseren.
Draadloos
Het apparaat kan data van verscheidene weken opslaan. De data zijn draadloos door te sturen naar een centrale computer. Daartoe heeft Sendot een interface-kastje ontwikkeld waarop de EFF-sensor aangesloten kan worden en die de data via een draadloze verbinding naar een computer stuurt. Maar de EFF-sensor kan ook direct aangesloten worden op de klimaatcomputer. Draaijer: “Telers van tegenwoordig willen zoveel mogelijk data geïntegreerd zien in één model. Zodat je in één grafiek kunt zien welke omstandigheden invloed hebben op de groei van de plant en hoe je het proces kunt bijsturen.”
Inmiddels werken er zeven man bij Sendot en is het bedrijf begin 2019 verhuisd naar een nieuwe locatie in Houten. De sensoren maken ze zelf op locatie, maar met meer vraag zal dat anders moeten. Sendot zit vol toekomstplannen en is hard bezig met uitbreiding van zijn markt naar landen over de hele wereld waar in kassen gekweekt wordt maar ook naar andere toepassingen zoals de foodsector.
Voor meer informatie over de EFF-sensor, kijk op https://www.sendot.nl/sendot-introduceert-de-fotosynthese-efficiency-eff-sensor/
Een uitgebreider artikel over de EFF-sensor verscheen eerder in Automatie-PMA, nr.6-2019