Modulaire veiligheid spreekt klare taal

Voor Euchner was 2018 vooral het jaar van hun nieuwe MGBS en MGB2 Multifunctional Gate Boxes. Met laatstgenoemde nieuwe modulaire deurslot kunnen tot zes modules op één bus worden aangesloten. In dit geval gaat dat nog via PROFINET en PROFIsafe. Maar ook andere ethernet-gebaseerde bussystemen liggen in het verschiet. Een gesprek met Marcel van Bolhuis over het belang van communicatie voor een veiligere fabrieksvloer.

// Factory Facts //

• Ook deurvergrendelingen krijgen steeds meer met communicatiestandaarden te maken
• Euchner introduceerde deurvergrendelingen waaraan ook niet-veilige bedienknoppen kunnen worden toegevoegd
• Naast er met RFID voor zorgen dat de vergrendeling niet overbrugt kán worden, neemt dit onderliggende overbruggingsargumenten weg

 

“Ja, zelfs deursloten zijn tegenwoordig communicatief”, grapt Van Bolhuis die druk is met de voorbereidingen van een Machinebouw-evenement in Den Bosch. “En dat gaat in de toekomst alleen maar toenemen.” Voor de manager van Euchner Benelux is communiceren, het overbrengen van de juiste informatie in context – kennis dus – één van de belangrijkste manieren om veiligheid naar een hoger niveau te tillen. Dat kan natuurlijk via kabels en schermen, maar het liefst doet hij dat live van mens tot mens. Dan pas zie je of de boodschap echt is aangekomen en begrepen. “Ik heb natuurlijk een professioneel verleden waarbij ik niet alleen naar veiligheid keek door een puur technische bril. Machineveiligheid en explosieveiligheid zijn namelijk ook onlosmakelijk verbonden met cultuur en menselijk gedrag. Neemt niet weg dat communicatie ook voor veiligheidsproducten – bij Euchner hebben we het dan over alles variërend van sloten, noodstoppen tot veiligheidsschakelaars, relais en lichtschermen – communiceren steeds belangrijker wordt. Noem het smart, digitalisering, of industrie 4.0 als je het echt niet kunt laten (persoonlijk houd ik het liever concreet), klanten willen nu eenmaal ook veiligheid vergaand in hun systeem geïntegreerd zien. Het maakt installeren een stuk eenvoudiger en flexibeler. Bovendien wordt de machine of productiecel – mits goed gedaan – er nog veiliger door ook.”

DEURVERGRENDELING ALS BEDIENINGSELEMENT

Als boekdeelsprekend voorbeeld noemt Van Bolhuis Euchners nieuwste MGB2 Multifunctional Gate Box. Deze slimme en modulaire deurslotserie praat tegenwoordig PROFINET en natuurlijk PROFIsafe. Van Bolhuis: “We hebben al enige jaren MGB-oplossingen met een geïntegreerde PROFINET- en EtherNET IP-switch in ons programma. Maar met versie twee die we enkele eerder dit jaar introduceerden, komen de voordelen van bustechnologie pas echt tot hun recht. Je kan nu namelijk tot zes verschillende bedieningselementen toevoegen, die je kan koppelen aan vrij te kiezen bedieningsfuncties. Dit kan bijvoorbeeld het starten van bepaalde robotprogramma’s zijn, maar ook het gecontroleerd en veilig stilzetten van de robot voordat je de robotcel betreedt. Het bedienen, dat gaat via PROFINET, de veiligheidsfuncties via PROFIsafe.” Van Bolhuis geeft aan dat helemaal voor eenvoudige cellen waar in principe geen dure HMI’s buiten de hekken nodig zijn, de MGB2 een enorm eenvoudig, maar krachtig alternatief biedt. En terwijl de teach pendant gewoon binnen kan blijven – wel zo veilig als niet iedereen daar met zijn vingers aan kan zitten – wordt bovendien op bekabelingskosten bespaard. Aan de MGBS kunnen slechts twee bedieningselementen en een noodstop worden toegevoegd, maar deze deurvergrendeling is dan ook een heel stuk slanker.“

 

 

VEILIGE ONTWIKKELINGEN

Dat Euchner juist PROFINET en PROFIsafe als communicatiestandaard heeft gekozen, is op zich niet zo verrassend. Volgens Van Bolhuis gebruiken veel klanten van Euchner een Siemens-besturingen, of in ieder geval een die PROFINET en PROFIsafe ondersteunt. Middels hun TIA Portal kunnen eenvoudig veiligheidscomponenten als de MGB2 en MGBS in de besturing geïntegreerd en geconfigureerd worden. Toch zijn daarmee niet alle klanten geholpen. In 2019 zal daarom onder andere EtherCAT aan het ondersteunde rijtje worden toegevoegd. En de aangekondigde Safety over IO-Link? Daar verwacht Van Bolhuis eind 2019 of begin 2020 meer over te kunnen zeggen. “Euchner maakt deel uit van het IO-Link-consortium en het spreekt voor zich dat we de safety-ontwikkelingen nauwkeurig volgen. Hoewel geen bussysteem, gelden ook hier de voorgenoemde bekabelings- en configuratievoordelen. Bovendien is IO-Link zeer geschikt om aanvullende onderhoudsgegevens boven water te krijgen. Zo zie je aan het signaal wanneer de afstand tussen de magneten van de deurvergrendeling beetje bij beetje groter wordt. Dit kan duiden op het uitzakken van het hekwerk. Een andere toepassing is meten hoe vaak een deur open en dicht gaat. Tienduizend keer schakelen op een plek waar de machine beladen wordt, is niet zo vreemd. Maar wanneer het een servicedeur is, is er waarschijnlijk meer aan de hand.” Eigen software en een cloud om dit soort dingen te monitoren? Daar gaat Euchner niet aan beginnen en laat ze graag aan derden over. Wel wil het bedrijf helpen de benodigde data ter beschikking te stellen. Voor gebruik in het TIA Portal, TwinCAT of bijvoorbeeld Eplan, waarvoor alle macro’s zo van de Duitstalige website zijn te downloaden. Ook wil het waar maar mogelijk bijdrage aan open communicatie. Wat dat betreft is Van Bolhuis erg blij met de gezamenlijke aankondiging van alle grote automatiseerders om OPC UA TSN als nieuwe breedgedragen industriestandaard te omarmen. “Samenwerken aan, en kennis delen in één veilige standaard is enorm belangrijk. Er zijn veel te weinig goede techneuten om dingen dubbel te doen. Dat geldt voor Euchner, maar ook voor alle andere leveranciers en eindgebruikers. Bovendien neemt zo’n standaard complexiteit weg en verkleint het de kans op fouten. Dat is wel zo veilig.”

 

 

NEN EN ISO 14119

Tot slot een veiligheidsaspect van de nieuwe deurvergrendelingen dat minder voor de hand ligt: het tegengaan van oneigenlijk gebruik, in dit geval de overbrugging van de veiligheid. Van Bolhuis: “Gelukkig is er de laatste jaren veel meer aandacht voor menselijk gedrag en de noodzaak tot inherent veilig ontwerpen. Het ligt namelijk in de menselijke aard om shortcuts te vinden. Helemaal wanneer er sprake is van tijds- of prestatiedruk, of van beide. En hoewel shortcuts soms best tot meer efficiëntie kunnen leiden, is het overbruggen van veiligheden zelden een goed idee. Gelukkig hebben we sinds 2013 de geharmoniseerde norm NEN-EN-ISO 14119, waar de MGB2 en MGBS in alle opzichten aan voldoen. Hij beschrijft waar bij blokkeerinrichtingen gekoppeld aan afschermingen allemaal rekening mee gehouden moet worden. Op de eerste plaats betekent dat natuurlijk ervoor zorgen dat hij niet overbrugd kan worden. Dat kan bijvoorbeeld door het toepassen van RFID-transponders, zodat alleen geautoriseerd personeel naar binnen kan. Maar ook door het goed verbergen van alle montagepunten van de vergrendeling.” Als tweede en minstens zo’n belangrijk aspect noemt Van Bolhuis het wegnemen van de verleiding om de vergrendeling überhaupt te willen overbruggen. “Ook voor het voorkomen van overbruggingsneigingen kunnen bedieningselementen een rol vervullen. Ze nemen in veel gevallen de noodzaak weg om naar binnen te moeten. En mocht er onverhoopt toch iets aan de hand zijn, dan zorgen een lock-out-plaat en vluchtontgrendeling ervoor dat je, ook in het geval van slechte communicatie, nooit aan de verkeerde kant van het hek komt vast te zitten.”

 

Afbeeldingen: © Euchner