15/09/2022
Door Ad Spijkers
NASA en ESA zijn bezig met een grootschalige ruimtemissie, die antwoorden zoekt op de vraag of er ooit leven was op de planeet Mars. Een Deense robotarm helpt een handje.
Het Teknologisk Institut in Odense sluit zich aan bij een internationaal technologieconsortium dat robottechnologie gaat ontwikkelen voor het verzamelen van bodem- en gesteentemonsters van Mars om te zoeken naar bewijs van leven in de ruimte. Een speciaal ontworpen NASA-voertuig – de Perseverance – verzamelt momenteel bodem- en rotsmonsters op de rode planeet, terwijl de planning voor de grote terugkeermissie die ze 57 miljoen kilometer terug zal voeren voor analyse op aarde steeds meer in beeld komt.
Robotarm
In dit kader heeft ESA Europese organisaties geselecteerd die een cruciaal stuk robottechnologie voor de missie zullen leveren. De zogeheten Sample Transfer Arm zal op Mars de monsters aan boord van de retourraket plaatsen. De visie- en robotspecialisten van het Teknologisk Institut maken deel uit van het team en zullen helpen bij het programmeren van het camerasysteem voor de robotarm. Deze arm is een van ESA's grootste bijdragen aan de door NASA geleide Mars Sample Return-missie, en cruciaal voor het succes ervan.
De Deense overheid geeft hoge prioriteit aan technologische ontwikkeling op robotica-gebied, onder andere met een landelijke robotstrategie. In die context is het van groot belang om het keurmerk te krijgen, dat is wanneer NASA en ESA Deense bedrijven kiezen als technologieleveranciers. Bovendien helpt de ondersteuning om een brug te slaan tussen het Deense robotica-onderzoek en de wereldelite in de ruimtevaart. Het moet ook helpen om studenten te inspireren die kiezen voor een opleiding op het gebied van robotica.
Eerdere ruimtemissies naar Mars hadden jarenlang wetenschappelijke instrumenten uit Denemarken aan boord, maar dit is de eerste keer dat specialisten uit de Deense robotica-industrie deel uitmaken van de ruimteverkenning. Het is een bewijs van de competentie van Denemarken op het gebied van robotica om te worden geselecteerd als partner.
Pick and place op Mars
Als onderdeel van de algehele missie – Mars Mars Sample Return – lanceren NASA en ESA gezamenlijk de Sample Retriever Lander-missie. Het zal de monsters over ongeveer tien jaar terugbrengen naar de aarde. Voordat dat kan gebeuren, moet de robotarm met de Deense bijdrage doorgaan met wat lijkt op een interplanetaire schattenjacht en de monsters ophalen die de in 2020 getuurde Perseverance verzamelt. Op Mars pakt de robotarm de monsters op en laadt ze aan boord van een retourvoertuig. Hierna begint de 57 miljoen kilometer lange reis terug naar de aarde.
Normaal gesproken noemen we zo'n taak van een robot een pick-and-place-operatie, en daarvan zijn er veel in de industrie. Maar de omstandigheden op Mars zijn heel anders en onbekender dan in een productiehal hier op aarde. Het is dus van cruciaal belang dat het camerasysteem nauwkeurige input levert aan de robot, zodat deze de monsters kan nemen zoals gepland. Het bouwen van een 200% robuust systeem dat die taak aankan en op die afstand is een grote taak. De Denen willen die graag helpen oplossen.
Foto: Teknologisk Institut