17/03/2020
Door Ad Spijkers
Koffie is na aardolie het tweede belangrijkste handelsproduct. Na het branden van de koffie blijft koffiedik over, dat meestal in het afval terechtkomt. Dat kan anders.
In het project "InKa - Intermediate aus industriellem Kaffeesatz" onderzoekt het Fraunhofer-Institut für Umwelt-, Sicherheits- und Energietechnik (UMSICHT) in Oberhausen samen met partners mogelijkheden om het koffiedik nuttig te gebruiken. Het wordt eerst verwerkt tot hoogwaardige halffabrikaten, waaruit vervolgens bioplastics en additieven voor verschillende papiersoorten kunnen worden gemaakt.
Bij de productie van één kilo instantkoffie wordt twee kilo natte koffiedik geproduceerd. Alleen al in de Europese Unie wordt jaarlijks ongeveer een miljoen ton residu geproduceerd. In het InKa-project werkt het onderzoeksteam de komende drie jaar aan de uitwerking en validering van een voor de industrie bruikbare aanpak om commercieel verkrijgbaar koffiedik om te zetten in hoogwaardige halffabrikaten.
Bijzondere nadruk wordt gelegd op het feit dat de tussenproducten niet alleen worden gebruikt als grondstof voor biobased producten. Het onderzoek moet ook leiden tot voorheen onhaalbare verbeteringen van eigenschappen van verschillende eindproducten, of zelfs het gebruik van koffiedik als alternatieve bron bij ernstige grondstoftekorten.
Geplande ontwikkelingsstappen
De geplande stappen omvatten de scheiding van koffiedik in zinvol gegroepeerde componenten, hun zuivering en het hoogwaardige gebruik van de gecreëerde halffabrikaten. Zo is koffieolie niet geschikt voor consumptie, maar kan door transverestering worden omgezet in een waardevol chemisch halffabrikaat. Vervolgens wordt het gebruik van deze biogebaseerde stoffen voor de productie van additieven voor kunststoffen zoals weekmakers of impactverbeteraars onderzocht.
Het ont-oliede koffiedik wordt ook onderzocht als alternatieve grondstof voor de papier- en kartonindustrie. Na vermaling wordt het in vezelmaterialen geïntroduceerd en wordt de verdere verwerking getest. Daarnaast kunnen tijdens het recyclingproces andere organische verbindingen zoals glycerine, vetzuren, polysacchariden of smaakstoffen worden verkregen en beschikbaar worden gemaakt voor recycling. Vervolgens wordt de mogelijke invloed op de grondstofvoorziening in de markt inzichtelijk gemaakt door middel van een materiaalstroomanalyse.
Samenwerking met industrie
Adviesbureau en projectpartner BellePapier in Gräfelfing (bij München) zal na de productie van de halffabrikaten proeven met ont-olied koffiedik uitvoeren en de resultaten van het project evalueren. Ont-oliede koffie kan een goede grondstofaanvulling zijn voor speciale papiersoorten en karton. Het bevat cellulose - vergelijkbaar met het vezelmateriaal waaruit papier is gemaakt. Het koffiedik kan ook interessant zijn als hulpmiddel bij het proces. Het bedrijf is erg benieuwd naar het potentieel dat met dit nieuwe materiaal kan worden benut.