11/05/2017
Door Bart Driessen
Boyan Slat, de 22-jarige ex-TU-Delftenaar, oprichter en al drie jaar CEO van The Ocean Cleanup, is een van meest indrukwekkende en succesvolle Nederlandse innovators van dit moment. In 5 jaar tijd ontwikkelde hij een overtuigende oplossing voor een van de grootste milieuproblemen op aarde: plastic afval in zee. In de Werkspoorkathedraal in Utrecht deelde Boyan Slat zijn boodschap met 3000 supporters: "Binnen een jaar beginnen we met het opruimen van de Great Pacific Garbage Patch".
Voor het slagen van het doel, de verwijdering van het plastic op zee, is echter veel geld nodig. Met name de ontwikkeling van de technische oplossing vereiste financiële ondersteuning die op een normale manier niet beschikbaar was. Slat koos daarom voor crowdfunding en sponsering door kapitaalkrachtige bedrijven en filantropen. En met succes. Meer dan 3000 sponsoren steunen Ocean Cleanup met kleine en grote bedragen. Tot nu toe heeft het bedrijf een bedrag van ruim 31 miljoen dollar opgehaald. Een grote financiële klapper is de recente sponsering van 21,7 miljoen dollar door Marc & Lynne Benioff (‘platform as a business’), Silicon Valley-investeerder Peter Thiel, DSM, Julius Baer Foundation en personen die hun naam liever niet noemen. Met dit geld worden meerdere proefinstallaties uitgevoerd. Zoals gebruikelijk worden deze proeven stap voor stap op een steeds grotere schaal uitgevoerd om de werkelijkheid zo snel mogelijk te benaderen. De huidige status is dat eind 2017 de eerste grootschalige proefinstallatie in de Stille Oceaan in gebruik wordt genomen. Het bijzondere van Ocean Cleanup is de snelheid en capaciteit waarmee deze oplossing het plastic kan verwijderen. Ocean Cleanup heeft het over opvang van plastic in doeken met een lengte van 100 kilometer. Met een dergelijke snelheid zou het reinigen van de Stille Oceaan geen kwestie van millennia meer zijn, zoals eerder onderzoek concludeerde, maar een kwestie van jaren. Intussen wordt nu al samen met SBM Offshore, Heerema, Boskalis, en wetenschappelijke instituten zoals IMARES, Deltares en MARIN gewerkt aan de volgende, zelfstandig werkende zuiverinstallatie; deze moet in 2020 in bedrijf zijn. Het is duidelijk dat de recente injectie van 21,7 miljoen dollar de R&D van Ocean Cleanup aanzienlijk kan versnellen.
Technische oplossing
De oplossing voor het verwijderen van plastic maakt vooral gebruik van de natuurlijke stroming in zee. In plaats van het plastic te ‘jagen’ met netten en schepen, vangt Ocean Cleanup het plastic rustig op in een groot doek. Het doek wordt geremd door een drijfanker dat met twee kabels gebonden is aan de uit de uiteinden van het doek. Het doek neemt door de stroming vanzelf een ronde vorm aan en het plastic afval verplaatst zich in het midden van het doek. Vis daarentegen ontsnapt, gestimuleerd door de stroming, via de onderkant van het doek en vervolgt ongestoord zijn weg. Het opgevangen plastic vormt vanzelf een bol en kan na verloop van tijd met een kraan verwijderd worden. Dat materiaal wordt vervolgens naar de wal vervoerd en verkocht aan recyclingbedrijven. Volgens Ocean Cleanup is de markt voor dit soort plastic groot genoeg om daarmee voldoende winst te kunnen maken.