22/02/2017
Door Liam van Koert
Drinkwater oppompen kan niet onbeperkt. We willen immers voorkomen dat het opraakt. Ook hebben lage grondwaterstanden grote invloed op de natuur. Vitens heeft toestemming voor de uitbreiding van de drinkwaterproductie in Epe.
Binnenkort vindt vanaf deze locatie een inname en infiltratie plaats van jaarlijks 6 miljoen kubieke meter oppervlaktewater. De grondwateronttrekking wordt volledig gecompenseerd en zal weinig effect hebben op het grondwaterpeil. Vitens vroeg Hollander Techniek de procesautomatisering en de technische installatie te realiseren.
“Het is alweer 8 jaar geleden dat de Overeenkomst Duurzame Drinkwatervoorziening Gelderland werd getekend”, herinnert Teammanager Projecten Jan Bart Hartman van Vitens zich. “We spraken met de provincie af dat we waar mogelijk compenseren voor drinkwater dat we uit de grond halen. In Epe deden we dat al op kleine schaal. We haalden er natuurlijk gefilterd drinkwater omhoog, maar pompten ook 1 miljoen kubieke meter per jaar terug naar een ven in het Eper bos. Nu we echter besloten hebben de waterwinning in Zutphen, om waterkwaliteitsredenen te sluiten, wordt de capaciteit in Epe opgeschroefd naar 6 miljoen kubieke meter. De stijging in capaciteitsvraag moet wel gecompenseerd worden. Dit doen wij door water terug te brengen in de bodem, infiltreren noemen we dat.”
Nieuwe infiltratie ven
Waar al dat extra water vandaan komt? Een kleine 10 kilometer verderop: uit de Klaarbeek en de Grift. Hartman: “We hebben op dit nieuwe innamepunt voldoende water beschikbaar. Via drie vijvers die een buffer vormen en waar het slib bezinkt, pompen we het water via de bestaande en één nieuwe leiding naar een aangelegde infiltratie-ven in het Eper bos. Hierbij houden we de hoeveelheden en de kwaliteit van het water constant in de gaten. Is er iets niet goed? Dan stoppen de pompen automatisch. We willen natuurlijk geen verontreinigd water in het bos. Ook stoppen de pompen automatisch als het ven vol is. In het infiltratie-ven staat een paal met een vlotter. Die meldt zich als het gewenste niveau bereikt is. Compenseren is goed, maar we willen natuurlijk geen natte voeten.”
Procesautomatisering
Centraal bij de technische inrichting van het pompgebouw stond de 'Vitens Proces Automatisering Standaard'. “Mede vanuit devele drinkwaterprojecten is in samenwerking met verschillende partijen, waaronder Hollander Techniek, een automatiseringsstandaard ontstaan die voorheen VIPAS werd genoemd maar is overgegaan in de naam PALLAS”, licht Hartman toe. “In de automatiseringsstandaard hebben we onder andere zaken als topologie en visualisatie vastgelegd. Omdat dit één van de eerste infiltratieprojecten is, hebben we iets van de automatiseringsstandaard moeten afwijken. Deze manier van infiltreren is voor Vitens nog geen core-business, daarom was er binnen de standaard procesautomatisering niet overal in voorzien. De operator beschikt op een eenduidige en veilige manier over de juiste informatie. Hij kan uitlezen wat de concentratie van stoffen in het water is, wat de druk en debiet van het te verpompen water doet. Deze data kan de operator zowel op locatie als remote, dus op afstand, inzien en bijstellen.”