01/03/2024
Door Ad Spijkers
Robots en hun gebruik in de samenleving worden geassocieerd met verschillende beelden en verwachtingen. Ze zorgen voor toekomstige en technologische vooruitgang, maar roepen tegelijkertijd ook scepsis op.
Om een consistent overzicht te bieden heeft de United Robotics Group in Bochum samen met marktonderzoeksbureau Harris Interactive in Londen een internationaal onderzoek uitgevoerd. United Robotics is het moederbedrijf van Aldebaran, producent van de Nao en Pepper robots.
Voor de studie zijn van 24 oktober tot 2 november 2023 gelijktijdig online-enquêtes uitgevoerd. De totale steekproef omvatte 7.779 mensen, representatief voor de nationale bevolking van elk land van 15 jaar en ouder. Het onderzoek toont de heersende mening over het bevorderen van automatisering in een vergelijking tussen vijf landen: Duitsland, Frankrijk, Italië, de VS en Canada.
Zegen of bedreiging
Uit de barometer blijkt dat mensen in de onderzochte landen over het algemeen geïnteresseerd zijn in robotica. Er bestaat consensus onder de respondenten dat de sector steeds belangrijker zal worden. Op terreinen als de industrie, digitale technologie, veiligheid en vooral de gezondheidszorg is de perceptie overwegend positief.
Over het algemeen zien de ondervraagde Duitsers robotica als een goede kans om enkele van de urgente sociale uitdagingen aan te pakken – van demografische veranderingen en het daaruit voortvloeiende tekort aan geschoolde werknemers tot het groeiende belang van innovatieve diensten. Nog meer dan in andere landen zien deelnemers uit Duitsland aanzienlijke mogelijkheden voor het toegenomen gebruik van robots in sociale domeinen zoals de horeca (61%), de zorg (67%) of de onderwijssector (67%).
Tegelijkertijd is het informatieniveau over robotica in de samenleving relatief laag. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat veel mensen zich onvoldoende of helemaal niet geïnformeerd voelen, vooral in Duitsland en Frankrijk. Dit gebrek aan kennis leidt tot talrijke onzekerheden en angsten over de daadwerkelijke impact van het gebruik van robots in het dagelijks leven. Deze variëren van een onaangenaam gevoel in de aanwezigheid van een grotendeels autonome robot tot zorgen over de aantasting van sociale banden en zorgen over de rationalisering van banen.
Kansen en risico’s
Over het algemeen zijn de meningen over de kansen en risico’s van robotica in Duitsland verdeeld. Een meerderheid is van mening dat beide min of meer in evenwicht zijn, met een lichte overweging van de risico's. Respondenten in vooral Italië en de Verenigde Staten daarentegen zien de voordelen iets sterker. Bijna iedereen is zich bewust van het groeiende belang van robotica. Maar gezien de zorgen die nog steeds bestaan, is voortgezette educatie net zo belangrijk als het benadrukken van de voordelen om angsten en onzekerheden te verminderen.
Het ontwikkelen van gevoeligheid voor het onderwerp moet zo vroeg mogelijk beginnen. Dit vereist grote investeringen in onderwijs. Als geschikte financieringsstrategieën worden ontwikkeld voor servicerobotica in Europa en de financiering voor onderzoek en innovatie wordt verhoogd, kan robotica zijn volledige potentieel ontplooien - en op overtuigende wijze de argumenten van sceptici weerleggen.
Inhaalslag
De geïnterviewden zien echter niet alleen risico's, maar vooral twee centrale gebieden als de belangrijkste hefbomen voor een robotica-transformatie: het werk en onderwijs. Robotica speelt een belangrijke rol in het onderwijs; hier wordt de basis gelegd voor verdere vooruitgang en worden de geschoolde werknemers van morgen opgeleid. Niettemin bestaan er op dit gebied grote tekorten.
Dit geldt met name in Duitsland, waar slechts 38% het leren met behulp van robotica op de basisschool ondersteunt. Tot nu toe is slechts 11% hier met het onderwerp in aanraking gekomen; op middelbare scholen en universiteiten is dit percentage elk 19%. In de andere landen zijn de overeenkomstige cijfers hoger. Toch wordt het onderwerp grotendeels gesteund door de deelnemers aan het onderzoek: het lesgeven in robotica-inhoud is vooral populair op middelbare scholen en op universitair niveau.
Ouders en leerlingen/leerlingen ervaren het gebruik van robotica in de lessen en de aanwezigheid van robots in de klas overwegend positief. Bovendien zijn ouders doorgaans meer geneigd om robotica vanaf het begin in het leerplan te integreren dan leraren of leerlingen. Gebruikers verwachten dat het rationeel denken zal bevorderen op gebieden als wiskunde of techniek (70% tot 79%) en organisatorische vaardigheden (49%) in het bijzonder.
Vragen over toegang
In de arbeidswereld wordt robotica door bijna 80% van de respondenten als positief beoordeeld. 70% van de respondenten in de genoemde landen is van mening dat robotica en de relevante bedrijven in de sector aantrekkelijk zijn als potentiële werkgevers. Maar ongeveer 75% heeft nog onduidelijkheid over geschikte instapmogelijkheden in de sector. Bovendien worden dergelijke activiteiten vooral gezien als een aanbod voor een groep hoger opgeleide medewerkers.
Niettemin kon 49% van de Duitse deelnemers tussen 15 en 24 jaar aan het onderzoek zich voorstellen dat ze in dit vakgebied zouden werken bij het kiezen van een carrière - in vergelijking is dit minder dan in andere landen.
Foto: United Robotics Group