16/01/2024
Door Ad Spijkers
Onderzoekers onder leiding van de University of Oxford hebben een nieuwe test ontwikkeld om te beoordelen hoe gevaarlijk robotmaaiers zijn voor egels.
Robotmaaiers worden steeds populairder. Maar velen zijn bezorgd dat het gebruik ervan, vooral 's nachts wanneer de meeste Europese egels (Erinaceus europaeus) actief zijn, een bedreiging zou kunnen vormen voor de Europese egels. Deze soort is al ernstig in verval, met onder meer verlies van leefgebied, verkeersongevallen, intensieve landbouw en verwondingen door hondenbeten en bemande grasmaaiers. De afgelopen jaren hebben opvangcentra een aanzienlijke toename gemeld van het aantal egelverwondingen veroorzaakt door robotmaaiers.
Gevaar op het gras
Volgens de onderzoekers is er dringend behoefte aan het identificeren en uitfaseren van modellen van robotmaaiers die een bedreiging vormen voor egels. Een nieuwe gestandaardiseerde veiligheidstest zal het behoud van egels bevorderen. Fabrikanten van robotmaaiers kunnen hiermee hun modellen 'egelvriendelijk' maken voordat ze op de markt worden gebracht. De onderzoekers werden geïnspireerd om de test te ontwikkelen na het uitvoeren van botsproeven tussen robotmaaiers en dode egels. De dode dieren waren verzameld in opvangcentra voor egels en waren te gewond of te ziek om gered te worden.
Alle robotmaaiers die werden getest, moesten de egel fysiek aanraken om hem te detecteren. Sommige maaiers detecteerden de dode egel niet eens! In milde gevallen duwde de robotmaaier de egel lichtjes aan en veranderde dan van richting. In de ergste gevallen reed de machine er recht overheen met de messen nog draaiend, wat grote schade aan het karkas van de egel veroorzaakt.
Veiligheidstest
Bij de nieuwe veiligheidstest wordt gebruik gemaakt van speciaal ontworpen 'crashtest dummies' van egels . Hiermee kan worden bepaald of een robotmaaier een echte egel zou kunnen ontwijken, en zo niet hoeveel schade deze bij een botsing zou veroorzaken.
Om er zeker van te zijn dat de test zo realistisch mogelijk was, werkten de onderzoekers samen met een rehabilitatiecentrum voor egels in Denemarken. Samen keken ze hoe levende egels, die in zorg waren geweest en klaar waren om weer in het wild te worden vrijgelaten, reageren op robotmaaiers. Ze testten de reacties van vijftig egels in een afgesloten omgeving op een uitgeschakelde (messenloze) robotmaaier die op 50 cm afstand van de egel werd gestopt.
Over het geheel genomen vertoonden de egels drie verschillende reacties: wegrennen van de maaier; er stijf voor staan, gedeeltelijk opgerold; of nieuwsgierig aan de grasmaaier snuffelen. Over het algemeen waren jongere egels brutaler dan volwassen egels.
Elke egel werd twee keer getest. Interessant genoeg hadden ze de neiging om bij hun tweede ontmoeting meer verlegenheid te tonen. Dit suggereert dat egels kunnen leren van hun eerste ontmoeting met een robotmaaier. Als een egel de eerste ontmoeting met een robotmaaier overleeft, is de kans kleiner dat hij in de toekomst gewond raakt, omdat hij de maaier zal ontwijken. Dus hoe 'egelvriendelijker' maaiers er zijn, des te groter de kans dat de eerste maaier die een egel tegenkomt veiliger is. Als deze egels later in hun leven weer een maaier tegenkomen, zullen ze waarschijnlijk voorzichtiger zijn.
Onderzoek
Met behulp van de bevindingen identificeerden de onderzoekers de sleutelposities waarin een crashtest dummy moet worden geplaatst, om de belangrijkste reacties van een levende egel tijdens een veiligheidstest van een grasmaaier te simuleren. De dummy is ontworpen op basis van de eerste botstests en gemaakt van een zacht rubberachtig polymeer dat de lichaamssamenstelling van een echte egel nabootst.
De onderzoekers willen het dummy-ontwerp van de crashtest openbaar beschikbaar te maken voor 3D-printen, zodat onderzoekers en leveranciers van robotmaaier er gemakkelijk toegang toe hebben. Dat de industrie het onderwerp serieus neemt, blijkt uit het feit dat het onderzoek mede werd gefinancierd door Husqvarna en Stihl, twee bekende aanbieders van robotmaaiers. Zij willen de bevindingen gebruiken als onderdeel van hun inspanningen om egelvriendelijke robotmaaiers te ontwikkelen. Ook de British Hedgehog Preservation Society en de Carlsberg Foundation leverden financiële bijdragen.
Vooruitzichten
Een belangrijke eerste stap is het verbeteren van de sensoren, zodat de robotmaaiers de egels detecteren en vermijden. Het ontwikkelen van aanvullende technologieën zoals cameraherkenning zou er uiteindelijk voor kunnen zorgen dat de robotmaaiers egels op afstand kunnen detecteren en van richting kunnen veranderen voordat ze dichtbij komen. Ook is het belangrijk dat de messen van de maaiers kunnen wegdraaien, zodat ze onder een beschermend oppervlak wegklappen als ze iets harders dan gras raken.
Het uitfaseren van robotmaaiers die een bedreiging vormen voor egels kan een aanzienlijke impact hebben op het voortbestaan van de diersoort. In de tussentijd kunnen eigenaren van robotmaaiers helpen egels te beschermen door te controleren of er egels op het gazon aanwezig zijn voordat ze de maaiers aanzetten. Ook kunnen ze de machines alleen overdag te laten draaien, aangezien egels overwegend nachtdieren zijn.
Foto: PxHere