16/10/2023
Door Yves De Groote
Een team van de Vrije Universiteit Brussel ontwikkelde voor het eerst een 100% biogebaseerde en bio-afbreekbare stevige handtas gemaakt op basis van de wortels van paddenstoelen. Door het zogenoemde mycelium te kweken, kan een dierlijk of synthetisch leder worden vervangen.
‘Paddenstoelenleer’ is volgens de wetenschappers op zich niets nieuws, maar het materiaal op zich is nog niet stevig en kwalitatief genoeg om gebruikt te worden in producten zoals kleding, schoenen, tassen of zetels. Om deze reden wordt het nog vaak gecombineerd met niet-duurzame stoffen zoals plastics.
Biogebaseerd materiaal
Het VUB-team ontwikkelde een methode voor de versteviging van het biogebaseerde materiaal. Dit komt de duurzaamheid van het product aanzienlijk ten goede. Het onderzoek op de VUB resulteerde in de ontwikkeling van het eerste prototype van een handtas die 100% duurzaam is.
Prototype
Hiervoor kregen ze ondersteuning van de productontwikkelaar Anouk Verstuyft, die met een laser snij- en gravuretechniek aan de slag ging om het prototype te creëren: “We staan nog maar aan het begin van een verder onderzoek- en ontwikkelingstraject. Zo zou het materiaal verder geëxploreerd kunnen worden zodat er verschillende kleuren mogelijk zijn”
“Dat klopt.” voegen Prof. Elise Vanden Elsacker en Prof. Eveline Peeters toe: “De eerste resultaten vormen voor ons een startpunt om met industriële partners te gaan samenwerken en verdere mogelijke toepassingen van de materialen te gaan uittesten.”
“Momenteel doden we het mycelium door een hittebehandeling, maar op termijn zou het mycelium zelfs levend gehouden kunnen worden, waardoor zelfherstel een mogelijkheid wordt. Voorlopig blijft dit evenwel toekomstmuziek, iets waar we met het onlangs van start gegane internationale Europese project FUNGATERIA naar toe werken.”
Schimmelstammen uit het Zoniënwoud
VUB-doctoraatstudent Simon Vandelook, gefinancierd door FWO-Vlaanderen, haalde voor zijn onderzoek verschillende schimmelstammen uit het Zoniënwoud. In het laboratorium kon hij de stammen opkweken in een petrischaal, en diegene met het dichtste netwerk aan myceliumdraden uitselecteren. Het mooie hieraan is dat de schimmeldraden kunnen groeien op een grote waaier van organische afval- of nevenstromen uit de landbouw en industrie. Daarnaast is het bekomen materiaal bio-afbreekbaar, waardoor een circulair proces ontstaat.
Vandelook: “Een deel van het onderzoek ging over het optimaliseren van de omstandigheden voor de groei van het mycelium en het karakteriseren van de bekomen biomassa om een zo stevig mogelijk materiaal te krijgen.” In totaal duurt het ongeveer twee weken om genoeg materiaal te kweken om bijvoorbeeld een handtas te maken. Duurzaam en relatief snel dus.