25/07/2022
Door Ad Spijkers
Robothuisdieren in de geriatrische en dementiezorg zijn niet nieuw. Maar hoe haal je er het maximale voor de patiënten uit?
In de zorg voor senioren en mensen met dementie is het gebruik van robothuisdieren al enkele jaren bekend. Terwijl de bewoner zachtjes over de vacht van het robotdier aait, stelt de therapeut vragen over huisdieren uit de kindertijd. Het plezier van de bewoner van de sessie en het voordeel voor hun welzijn is reëel. Maar het dier niet.
Onderzoekers van de University of Utah in Salt Lake City hebben een protocol ontwikkeld voor het gebruik van robothuisdieren bij oudere volwassenen met dementie. Het protocol maakt gebruik van een goedkoop robothuisdier en stelt de ideale sessieduur vast. Het protocol identificeert veelvoorkomende reacties van deelnemers op de huisdieren om te helpen bij toekomstig onderzoek.
De onderzoekers evalueerden hoe cliënten op verschillende signalen reageerden, zodat ze mensen enkele richtlijnen konden geven over hoe ze de meest gunstige acties met deze dieren kunnen ondernemen.
Betaalbaar robothuisdier
Veel zorginstellingen staan geen huisdieren, onder meer door de kans op allergieën, beten of krassen. Robothuisdieren hebben dat risico niet en zijn daarmee een potentieel voor therapeutisch gebruik in langdurige en geriatrische zorg. Maar tot voor kort was de prijs onbetaalbaar – de meestes zorginstellingen zouden ze nooit kunnen kopen.
Met de introductie van Joy For All Companion-huisdieren van Ageless Innovation in 2015 met een huidige prijs van ongeveer € 150 leek breder gebruik van robothuisdieren als therapiedieren binnen handbereik. Onderzoekers bestuderen al langer hoe mensen met dementie omgaan met robothuisdieren. Maar dat heeft nog geen uniform protocol opgeleverd om bijvoorbeeld personeel voor begeleid wonend een plan te geven om het meeste voordeel te halen uit het gebruik van de robothuisdieren.
Interacties observeren
Voorafgaand aan de Covid-19-pandemie ontmoetten de onderzoekers vijf mensen tussen 82 en 87 jaar oud met ernstige cognitieve stoornissen in instellingen voor langdurige zorg woonden. De onderzoekers haalden tijdens het gesprek een robothond of -kat uit een reismand. Bij de eerste introductie grepen veel deelnemers instinctief naar het robotdier en begonnen het te aaien, wrijven of kroelen.
Tijdens de sessie stelden de onderzoekers vragen, zowel over de ervaringen van de deelnemers met vroegere huisdieren als over de interactie met het robothuisdier. De onderzoekers observeerden zorgvuldig de reacties van de deelnemers op de huisdieren. Deze bewogen en maakten geluiden, wat hielp om met hen om te gaan. Een van de activiteiten waar mensen het meest op reageerden, was het borstelen van de dieren.
De onderzoekers wordt vaak gevraagd of de deelnemers met cognitieve achteruitgang begrijpen dat de robothuisdieren niet leven. In dit onderzoek leken ze zich er van bewust te zijn dat het geen levend dier was.
Eerste aanbevelingen
Helaas werd de gegevensverzameling afgebroken door de Covid-19-pandemie. Maar de onderzoekers konden wel enkele conclusies trekken. Alle deelnemers genoten van de activiteit. Eén deelnemer hield niet van de geluiden die het huisdier maakte, wat gemakkelijk kon worden verholpen door het geluid uit te zetten – dat niet lukt bij een echt dier.
De vragen die de meeste reacties opleverden, hadden betrekking op persoonlijke herinneringen en aanwijzingen voor de omgang met het huisdier. Sommige deelnemers imiteerden de dierengeluiden die door het robotdier werden gemaakt en of probeerden oogcontact te maken. Hoewel er meer onderzoek nodig is om de optimale sessieduur te bepalen, bleken sessies van 30 minuten voldoende. De wetenschappers hopen ook te onderzoeken hoe mensen met verschillende niveaus van cognitieve achteruitgang op de huisdieren reageren en hoe ze in een groepsomgeving kunnen worden gebruikt.
De wetenschappelijke publicatie vindt u hier.
Foto: Joy for All Companion Pets/ Ageless Innovation